Tan Teknik Kontrol Uluslar Arası Belgelendirme ve Endüstriyel Ürünler Ltd. Şti.
Tan Teknik Kontrol Uluslar Arası Belgelendirme ve Endüstriyel Ürünler Ltd. Şti.

Aydınlatma Ölçümleri

İş Sağlığı ve İşçi Güvenliği Kanunu kapsamı içerisinde yer alan aydınlatma ölçümü, iş yeri veya üretim tesislerinde olması gereken aydınlatma değerlerinin, çalışmayı ve verimliliği maksimum seviyede tutmaya yönelik birtakım standartlar belirlenmiştir. Belli periyotlarda alanında uzman ekiplerce gerçekleştirilen aydınlatma ölçümü, iş yerinde veya üretim tesisinde aydınlatma ile ilgili eksiklerin giderilmesinde önemli rol oynamaktadır.


Aydınlatma, iş yerlerinde güvenli bir şekilde işlerin yapılmasında, tehlike arz eden maddelerin fark edilmesinde ve işleyişin kolaylıkla sürdürülmesinde en önemli faktörler arasında gelmektedir. Bunun yanında çalışanın kendini yorgun hissetmemesi, moralinin yüksek olması ve işe karşı yaklaşımının pozitif olmasında aydınlatma miktarının önemli etkisi bulunmaktadır.


İş kazalarının aydınlatmaya bağlı etkilerinin en aza indirilmesi ve çalışanlara yeterli ışık miktarına sahip bir çalışma ortamı sunma adına gerek gün ışığı gerekse aydınlatma sistemleri bir arada yeterli miktarda kullanılmalıdır.


Aydınlatma Kriterleri ve Standartlar


Aydınlatma Şiddeti (Illuminance): Bir yüzeye düşen ışık miktarı aydınlatma şiddeti olarak adlandırılır. Aydınlatma şiddetinin birimi lüks olarak ifade edilir. 1 lüks = 1 lümen/ m2 (lümen lüminesans akı birimidir)


Aydınlatma şiddeti gündüz ve gece süreleri içerisinde farklıdır. Gündüzleri açık hava şartlarında aydınlatma şiddeti 2.000-100.000 lüks arasında iken, geceleri ise aydınlatma şiddeti 50-500 lüks arasında farklılık göstermektedir.


TS EN 12464 nolu “Işık ve Işıklandırma - İş Mahallerinin Aydınlatılması - Bölüm 1: Kapalı Alandaki İş Mahalleri” standartlarında belirtilen işyerlerindeki bazı alanlarda ve işlerde gerekli aydınlatma şiddeti değerleri aşağıdaki tabloda verilmektedir.


 


Aydınlatma ölçümü neden yapılmalıdır?


Personelin çalışma alanında aydınlatma seviyesinin yeterli olmaması bir takımı fizyolojik ve psikolojik etkileri de beraberinde getirir. Yetersiz olan aydınlatma sebebiyle personelde verimsizlik, isteksizlik, işe karşı soğuk tavırlar, uyuklama halleri, dikkatsizlik gibi pek çok olumsuz faktör ortaya çıkabilir. Bu sebeple insan üzerinde büyük etkiye sahip olan aydınlatma, işyerleri başta olmak üzere tüm tesislerde gerekli standartlara sahip olmalıdır.


Aydınlatma ölçümü nasıl yapılr?


Aydınlatma seviyesinin ölçümleri yetkili mühendislerce alanında uzman kişilerin gözetiminde yapılmaktadır. Aydınlatma ölçümünde kullanılan lüksmetrelerin yetkili kalibrasyon firmasının onayından geçmiş olması önemlidir.


Aydınlatma ölçümü yapılırken şu hususlara dikkat edilir:


Ölçüm yapılacak alanların önceden tespit edilmesi ile belirlenen ölçüm noktalarında, boş mahallerde yerden 80cm; üretim tesislerinde makineler üzerinden; ofislerde ise ofis masaları üzerinden ölçüm işlemiş gerçekleştirilir.

Gündüz yapılan ölçümlerde belirlenen ölçüm noktalarına doğrudan güneş ışığı gelmemesine dikkat edilir. İşletmenin talep etmesi halinde ölçümler gece de tekrarlanır.

Test işlemleri sonrasında ölçümler olması gereken seviyelerin altında ise firma uyarılarak ilave aydınlatma sistemleri yapılması istenir. Oluşturulacak olan aydınlatma raporunda eksiklikler belirtilerek firma yetkilisine teslim edilir.